Manuskrypty autora Dziadów pojawiają się na rynku antykwarycznym bardzo rzadko, osiągają wysokie jak na polskie warunki ceny i zawsze wywołują ożywienie wśród muzealników, kolekcjonerów rękopisów i miłośników twórczości poety. W kwietniu tego roku w katalogu aukcyjnym Antykwariatu „Lamus” (Warszawa, ul. Sandomierska 23) znalazły się trzy listy Adama Mickiewicza do Alfreda de Vigny z roku 1837 dotyczące wystawienia w paryskim teatrze Porte-Saint-Martin napisanego przez poetę po francusku dramatu pt. Les confédérés de Bar (Konfederaci barscy). Ceny wywoławcze trzech listów są zróżnicowane i wynoszą: 45 tys. zł, 70 tys. zł, 80 tys. zł. Wysokość tej kwoty sprawia, że bezcenne manuskrypty pozostają dziś poza zasięgiem Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza. Piszę „dziś”, bo pół roku temu Muzeum wzięło udział w paryskiej aukcji listów poety. Pojawiły się one w 2016 w ofercie paryskiego Domu Aukcyjnego ARTCURIAL. Cały zespół liczył sześć tekstów. Muzeum Literatury zebrało znaczną kwotę (na którą złożyła się przede wszystkim dotacja celowa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP). Nasza przedstawicielka, wspierana przez Muzeum Adama Mickiewicza w Paryżu, wzięła udział w aukcji w dniu 15 listopada 2016 r, ale wylicytowana kwota przekroczyła nasze możliwości finansowe; sześć listów Mickiewicza do Alfreda de Vigny nabył ktoś inny za ok. 45 tys. euro (tj. ok. 190 tys. zł). Właśnie trzy listy z tego zespołu trafiły ostatnio na aukcję Antykwariatu „Lamus” w Warszawie z ceną wywoławczą 195 tys. zł. Zespół został więc rozbity na pojedyncze listy, które najpewniej trafią do różnych właścicieli. Nie trafią natomiast do żadnego muzeum ani do biblioteki, bo już ceny wywoławcze eliminują takie instytucje.

Rękopisy Mickiewiczowskie podróżują po Europie, w Polsce niebotycznie drożeją, a muzealnicy przyglądają się temu z melancholią.

Andrzej Stanisław Kowalczyk

Ilustracja: „Adam – Braciom Filomatom zdrowia i powodzenia”. Rękopis listu Mickiewicza do przyjaciół filomatów; zbiory Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza