10 grudnia (środa) o godzinie 18.00 zapraszamy do Muzeum Literatury na komedię z 1953 roku „Sprawa do załatwienia” w reżyserii Jana Rybkowskiego, Jana Fethkego i z brawurową rolą Adolfa Dymszy. Wstęp wolny!

Seria filmów „Od Moskwy do Atlanticu” to projekt kinowy, towarzyszący wystawie „Ulice Złego”. Repertuar kina – zobacz

SPRAWA DO ZAŁATWIENIA
Reżyseria: Jan Rybkowski, Jan Fethke
Scenariusz: Wacław Stępień, Stefania Grodzieńska, Zdzisław Gozdawa
Zdjęcia: Adolf Forbert
Muzyka: Zygmunt Wiehler
Kraj: Polska
Rok: 5 września 1953
Obsada: Gizela Piotrowska (Zofia Lipińska), Bogdan Niewinowski (Stefan Wiśniewski), Adolf Dymsza (pasażer wagonu sypialnego / szofer taksówki / prelegent / kelner Władysław / referent Banasiński / sprzedawca / bikiniarz / bokser Fronczak), Hanka Bielicka (handlarka, pasażerka wagonu sypialnego), Irena Brodzińska (pieśniarka), Edward Dziewoński (dyrektor w fabryce fortepianów), Wacław Jankowski (uprzejmy kelner), Zofia Jamry (kobieta bikiniarza na meczu bokserskim), Irena Kwiatkowska (pasażerka wagonu sypialnego), Józef Kondrat (buchalter, pasażer wagonu sypialnego), Jan Kurnakowicz (technik dźwięku w telewizji), Antoni Kolczyński (bokser Jóźwiak).
Gatunek: komedia
Czas trwania: 81 min.

Dziennikarz Stefan Wiśniewski w prowincjonalnej fabryce obuwia kręci reportaż o Zosi, przodowniczce pracy. Przy okazji obiecuje jej pomóc w zdobyciu pianina dla miejscowego zespołu świetlicowego. Mija jakiś czas. Zosia przyjeżdża do Warszawy, ale okazuje się, że Stefan zapomniał o obietnicy. Chcąc się zrehabilitować, rusza razem z Zosią w miasto, by zdobyć pianino. Przy okazji trafiają na szereg przeszkód: spekulanta, opryskliwego taksówkarza, niepoprawnego gadułę, gburowatego kelnera, nieżyczliwego biurokratę, kumoterskiego ekspedienta, chuligańskiego kibica i innych. Film kończy się podwójnym happy endem: załatwieniem sprawy pianina i wspólnym spacerem młodych – dziewczyny z zespołu z redaktorem. Scenariusz komedii powstał na podstawie programu rewiowego teatru „Syrena” o codziennych bolączkach warszawiaków wymierzonego przeciwko spekulantom, bumelantom i biurokratom.

Jan Rybkowski (ur. 4 kwietnia 1912 w Ostrowcu Świętokrzyskim, zm. 29 grudnia 1987 w Konstancinie-Jeziornie) – polski reżyser i scenarzysta.

Ukończył Wydział Architektury Wnętrz w Szkole Sztuk Zdobniczych w Poznaniu w 1930 roku, a następnie w 1939 roku scenografię na Wydziale Sztuki Reżyserskiej PIST w Warszawie oraz w 1949 roku Wydział Reżyserski PWSF w Łodzi. Zaczynał przed wojną jako scenograf i projektant kostiumów teatralnych, następnie wykorzystał te umiejętności w kinie. Był asystentem Józefa Lejtesa przy filmie Hania (1939; nieukończony). Po wojnie łączył działalność w teatrze z pracą w filmie. W 1947 roku asystował Wandzie Jakubowskiej przy realizacji Ostatniego etapu. Zadebiutował dwa lata później Domem na pustkowiu (1949) – kameralnym dramatem psychologicznym na podstawie opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza. Następnie wyreżyserował Warszawską premierę (1950) o pierwszym wystawieniu Halki Stanisława Moniuszki, zaś w 1955 roku Godziny nadziei – neorealistyczną opowieść o ostatnich dniach wojny w niewielkim miasteczku.
Realizował filmy różnorodne gatunkowo. W tonie satyry utrzymany był Nikodem Dyzma (1956) – temat kontynuowany przez niego w 1980 roku w serialu Kariera Nikodema Dyzmy, z udziałem Romana Wilhelmiego. Dużym powodzeniem cieszyła się seria komedii o panu Anatolu z późnych lat 50. (Kapelusz pana Anatola, Pan Anatol szuka miliona, Inspekcja pana Anatola) ze świetną kreacją Tadeusza Fijewskiego w roli tytułowej. W 1961 roku wyreżyserował film Dziś w nocy umrze miasto, poświęcony bombardowaniu Drezna. Tematykę wojenną podjął także we Wniebowstąpieniu (1968) na podstawie opowiadania Adolfa Rudnickiego. Sprawdzał się także w filmach społeczno-psychologicznych (Pierwsze dni, Ostatni strzał).
Chętnie adaptował klasykę polskiej literatury. Zrealizował serial (1972), a następnie film fabularny Chłopi – ekranizację powieści Władysława Reymonta, serial Rodzina Połanieckich (1978) oraz film kinowy Marynia (1983) według powieści Henryka Sienkiewicza, oraz Dulskich (1975) – filmową wersję Moralności pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej i Granicę (1977) według prozy Zofii Nałkowskiej.
Jednocześnie nie tracił kontaktu z teatrem. Scenografią teatralną zajmował się jeszcze na początku lat 50., m.in. w warszawskim teatrze Syrena. Był kierownikiem Zespołu Filmowego „Rytm” (1955-68). Wykładał w PWSFTViT w Łodzi, gdzie w latach 1974-1977 pełnił również funkcję dziekana Wydziału Reżyserii.
W 1954 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Wielokrotnie otrzymywał Nagrody Ministra Kultury i Sztuki za działalność artystyczną.
Zmarł 29 grudnia 1987 roku w Konstancinie koło Warszawy.

Adolf Dymsza, właśc. Adolf Bagiński, w filmie znany jako Dodek (ur. 7 kwietnia 1900 w Warszawie, zm. 20 sierpnia 1975 w Górze Kalwarii) – polski aktor kabaretowy i filmowy.

Najpopularniejszy międzywojenny aktor komediowy. Od 1918 roku występował w teatrach warszawskich, ale także w Grodnie, Mińsku Litewskim, a po II wojnie światowej w Łodzi. Podczas okupacji grał w jawnych teatrach, za co po wyzwoleniu władze ZASP ukarały go zakazem występowania w filmie do końca 1945 roku oraz pięcioletnim zakazem grania w Warszawie. Po wojnie zagrał kilka znaczących ról filmowych, ale jego niebywała popularność przypada na okres międzywojenny.
Debiutował prawdopodobnie w niezachowanym do dzisiaj filmie Miłość przez ogień i krew Jana Kucharskiego. Już w produkcjach z okresu niemego dał się poznać jako nieprzeciętny komik. Jego kariera nabrała rozpędu w latach trzydziestych, gdy rozkwitł film dźwiękowy. Krytycy zgodnie uważali go za wybitnie utalentowanego aktora, który groteskowym i farsowym postaciom przydawał nutki tragizmu, pogłębiając możliwość odczytania znaczeń filmu. Tak było w przypadku filmów Ułani, ułani, chłopcy malowani Mieczysława Krawicza, Każdemu wolno kochać Michała Waszyńskiego czy Antek policmajster Krawicza. Kreował postaci złożone, czasami dwóch bohaterów naraz, jak w Romeo i Julci Jana Nowiny-Przybylskiego, Wacusiu oraz Bolku i Lolku Michała Waszyńskiego. W nakręconej po wojnie komedii socrealistycznej Sprawa do załatwienia Jana Rybkowskiego i Jana Fethkego kreował aż ośmiu drugoplanowych bohaterów, stających na drodze tytułowej sprawie, którą załatwić ma w stolicy główna bohaterka. Dzięki wybitnym rolom Dymszy obraz broni się po latach bezpretensjonalnym humorem, który odziera go z nachalnej ideologii.
Dymsza był niewątpliwym talentem komicznym, ale nie stronił od poważniejszych ról, które zdarzały mu się jednak niezwykle rzadko. I za nie jednak był chwalony. Krytyka twierdziła, że żaden z reżyserów okresu międzywojennego nie był w stanie dać mu propozycji na miarę jego talentu, mimo że pisano role specjalnie dla niego, a w 1935 roku ukazały się na ekranach aż cztery filmy z nim w głównej roli, przez co rok ten został nazwany „rokiem Dymszy”. Aktor śpiewał, tańczył, parodiował, tworząc „groteskę wyższego rzędu”, a jego styl był niepodrabialny i niepowtarzalny: stanowcze, ostre ruchy, wyrazista mimika, załamujący się, acz mocny głos. Na podstawie jego pomysłu powstał pierwszy film, którego bohaterem był Dodek – alter ego Dymszy: Sto metrów miłości Michała Waszyńskiego. Dodek w różnych odsłonach pojawił się jeszcze w innych filmach tego reżysera – Dodek na froncie, 30 karatów szczęścia i w Sportowcu mimo woli Mieczysława Krawicza oraz we wspomnieniowym filmie Pan Dodek Jana Łomnickiego.
Po wojnie Dymsza grał rzadziej, lecz niemal każda jego rola warta jest zapamiętania i odnotowania. Bezpretensjonalny humor jego bohatera, głęboka dobroć plebejskiego cwaniaczka, którego grał z pasją przez całe życie, przydała mu popularności i umieściła w panteonie największych polskich aktorów. W jednej ze swych ostatnich ról, w filmie Mój stary Janusza Nasfetera, całkowicie zerwał z komediowym wizerunkiem, tworząc smutną postać kulawego starca. Jego talent realizował się jednak przede wszystkim w komedii.
Ojciec aktorki Anity Dymszówny.

Gizela Piotrowska – polska aktorka.
Od roku 1950 występowała w Teatrze Ziemi Pomorskiej w Toruniu. W latach 1959-62 aktorka Teatru Satyry w Poznaniu, w 1963 aktorka Teatru PPIE w Poznaniu. Występowała też w Olsztynie (Teatr im. Jaracza, 1966). Najdłużej związana była z Teatrem Ziemi Pomorskiej w Grudziądzu (1968-87).

Bogdan Niewinowski (ur. 15 sierpnia 1923 w Łodzi, zm. 3 marca 1996 w Warszawie) – polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, piosenkarz, wykonywał m.in. Wielkie bulwary, Akacje, Zakochałem się niechcący czy Magdalenka.
Podczas II wojny światowej walczył w szeregach Armii Krajowej, uczestniczył w powstaniu warszawskim.
W 1949 ukończył studia na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie (z tymczasową siedzibą w Łodzi).
Po studiach podjął pracę u Erwina Axera w Teatrze Współczesnym w Warszawie, gdzie grał w latach 1950–1954. Następnie występował na scenach stołecznych: Teatru Domu Wojska Polskiego (1955), Teatru Młodej Warszawy (1955/1956) i Teatru Komedia (1956/1957 oraz od 1960 do przejścia na emeryturę). W latach 50. XX w. pracował jako lektor Polskiej Kroniki Filmowej.
Wystąpił również w Teatrze Telewizji, m.in. w spektaklach: Karabiny matki Carrar Bertolta Brechta w reż. Konrada Swinarskiego i Przemysława Zielińskiego (1954), Powrót taty Leszka Proroka w reż. Tadeusza Byrskiego (1962), Maturzyści Zdzisława Skowrońskiego w reż. Józefa Słotwińskiego (1964), Stawka większa niż życie Andrzeja Zbycha w reż. Andrzeja Konica (1965), Współczynnik wyobraźni Zbigniewa Safjana w reż. Stanisława Wohla (1966), Kryptonim Maks Edwarda Szustera i Jerzego Bindera w reż. Józefa Słotwińskiego (1969), Mieszczanin szlachcicem Moliera w reż. Jerzego Gruzy (1969) oraz w Lecie w Nohant Jarosława Iwaszkiewicza jako Jan (1980) i Przedstawieniu Hamleta we wsi Głucha Dolna Ivo Brešana jako chłop (1985) – oba przedstawienia w reż. Olgi Lipińskiej, a także w sztuce Racja głodowa Jerzego Niemczuka w reż. Sylwestra Chęcińskiego w roli wuja (1995).

Hanka Bielicka, właśc. Anna Weronika Bielicka (ur. 9 listopada 1915 w Konowce koło Połtawy, zm. 9 marca 2006 w Warszawie) – polska aktorka i artystka kabaretowa.

W 1939 ukończyła studia na Wydziale Filologii Romańskiej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej w Warszawie. W tym samym roku debiutowała jako aktorka. Współpracowała z Teatrem Polskim „Pohulanka” w Wilnie w okresie wojennym, po 1945 była związana z teatrem Dramatycznym w Białymstoku, Kameralnym w Łodzi, Współczesnym w Warszawie i Państwowym Teatrem „Syrena” w Warszawie. W 1977 przeszła na emeryturę, ale kontynuowała występy, zarówno teatralne, estradowe i telewizyjne.
Pierwszy jej kabaretowy epizod w krakowskim Kabarecie Siedem Kotów w 1947 okazał się dla niej szczęśliwy: poznała Bogdana Brzezińskiego, który kilka lat później stworzył postać Dziuni Pietrusińskiej, komentującej rzeczywistość sąsiedzką i ogólnospołeczną z pozycji „paniusi miejsko-wiejskiej z dość poważnie zmąconym poczuciem własnych korzeni” – jak scharakteryzował postać jej autor. Tę rolę Bielicka odgrywała przed publicznością i słuchaczami radiowego Podwieczorku przy mikrofonie przez 25 lat.
Zdzisław Gozdawa i Wacław Stępień – aktorzy Teatru Syrena w Warszawie – nazwali jej charakterystyczny głos „najpiękniejszą chrypką świata” – aktorka była dzięki niemu łatwo rozpoznawalna. Hanka Bielicka wygłaszała monologi z ogromnym temperamentem, witalnością, sympatią dla publiczności, posługiwała się przy tym śmiechem i uśmiechem. W czasie występów używała gwary warszawskiej, nawiązując do przedwojennego stylu życia Warszawy. Preferowała żart obyczajowy, unikając polityki. Nieodłącznym rekwizytem na scenie i elementem jej stroju był kapelusz, najczęściej staromodny, z ogromnym rondem, mimo zmieniających się trendów politycznych i trendów mody.
Wystąpiła też w ponad 20 filmach kinowych i telewizyjnych. Nie powierzano jej jednak ról pierwszoplanowych, głównie z powodu głosu, który – ceniony na estradzie – w filmie często był przeszkodą. Zagrała m.in. w serialach: Wojna domowa, Palce lizać, Badziewiakowie, a wcześniej także w filmach fabularnych: Zakazane piosenki, Celuloza, Cafe pod Minogą, Małżeństwo z rozsądku, Piekło i niebo i słynną ciotunię w Panu Wołodyjowskim (1969). Pojawiła się też w epizodach w Wojny domowej. W 2006 na ekrany kin wszedł film pt. Ja wam pokażę!, w którym zagrała rolę ciotki Judyty.
1 marca 2006 r. wzięła udział w nagraniu programu Szymon Majewski Show, w którym żartobliwie powiedziała: „Dzisiejszy wieczór będzie pod nazwą: Bawcie się dzieci, nim babcia odleci.” Był to jej ostatni telewizyjny występ. Za pracę artystyczną otrzymała wiele odznaczeń i nagród.
Była pierwszą żoną aktora Jerzego Duszyńskiego. Małżeństwo było bezdzietne i zakończyło się rozwodem.

Irena Kwiatkowska-Kielska (ur. 17 września 1912 w Warszawie, zm. 3 marca 2011 w Konstancinie-Jeziornie) – polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, artystka kabaretowa.

Była absolwentką przedwojennego PIST-u (1935). Od roku 1935 występowała w teatrach Warszawy (Cyrulik Warszawski, Powszechny), Poznania (Nowy), Katowic (Polski). Podczas okupacji pracowała m.in. w kuchni ZASP-u, była żołnierzem Armii Krajowej, uczestniczyła w powstaniu warszawskim.
Zaraz po wojnie, na prośbę Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, wyjechała do Krakowa. Występowała w kabarecie Siedem Kotów, gdzie wiersze, piosenki oraz skecze pisał Gałczyński, który w ramach Teatrzyku Zielona Gęś specjalnie dla niej stworzył postać Hermenegildy Kociubińskiej, poetki hermetyczno-sympatycznej. Od 1948 związana ze scenami warszawskimi. Zagrała ponad sto ról teatralnych, 20 filmowych i ponad 30 w spektaklach Teatru Telewizji i Teatru Sensacji. Najbardziej znana z ról matki Pawła w Wojnie domowej, kobiety pracującej w Czterdziestolatku, czy matki Kasi w Zmiennikach. Zmarła w Domu Aktora w Skolimowie, pochowana została w kwaterze 189 u boku swojego męża, Bolesława Kielskiego, na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Jej filmografia jest dość skromna, zawiera w zasadzie wyłącznie role drugoplanowe i epizody. Obsadzano ją głównie w rolach charakterystycznych. Grała wścibskie sąsiadki, sprytne, energiczne swatki, ironiczne sanitariuszki. Równie dobrze sprawdzała się w rolach kostiumowych (Żołnierz królowej Madagaskaru, Klub kawalerów, Zacne grzechy), jak i współczesnych (Drugi człowiek, I ty zostaniesz Indianinem, Dzięcioł). Ogromną popularność przyniosły jej występy estradowe.
Obdarzona nadzwyczajną vis comica grała w teatrach komediowych i kabaretach warszawskich (Szpak, Dudek), radiowych (Podwieczorek przy mikrofonie) czy telewizyjnych (Kabaret Starszych Panów). Za swoją działalność była wielokrotnie nagradzana i odznaczana.