KRZYŻ I MAUZER
Reżyseria: Władimir Gardn
Scenariusz: Vel Ni kulin
Operatorzy: Alexander Lewitsky, Alexander Stanke
Kraj: ZSRR
Produkcja: Goskino
Rok: 1925
Data wydania: 08 listopada 1925
Obsada: Nicholas Kutuzow, Nina Lee, Aleksander Pirogow, Naum Rogożin, Peter Starkowsky,
T. Sinitsyna Kiselewa, Karl Gurnyak
Gatunek: przygodowy, film szpiegowski
Projekcja:
18 października (czwartek) 2012 r., godz. 19:00
Muzeum Literatury
Rynek Starego Miasta 20 w Warszawie
Akcja filmu osadzona została w małym miasteczku na zachodzie Ukrainy, w latach 1912-1925. Bogate tło obyczajowe pełne antagonizmów katolicko-prawosławno-żydowskich z prowokacją zakończoną żydowskim pogromem. Film o niezwykłej sile ekspresjonistycznych obrazów i wielkich zbliżeń ludzkich twarzy, zdecydowanie propagandowy, z antykatolickim i antypolskim nastawieniem. Wiele scen kręcono w polskim, neogotyckim kościele pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny Niepokalanego Poczęcia przy ul. Małej Gruzińskiej w Moskwie. Dzięki temu dziś można zobaczyć, jak świątynia wyglądała w tym czasie.
Jest rok 1912, w klasztornym sierocińcu w jednym z zachodnich miast Rosji, Julia rodzi synka. Ojcem dziecka jest ksiądz Hieronim. Noworodek zostaje zabrany matce, zabity a jego ciało podrzucone w dzielnicy żydowskiej. Czarna Sotnia szerzy pogłoski, że morderstwo zostało popełnione przez Żydów w celach rytualnych. Zaczynają się rozruchy i pogrom ludności żydowskiej. Na wieść o śmierci synka i rozruchach, Julia na łożu śmierci opowiada o swoim związku z księdzem młodszej siostrze Marice.
Akcja przenosi się do roku 1922. W mieście władzę obejmuje rząd sowiecki. Ksiądz Hieronim zwerbowany przez obcy wywiad głosi Słowo Boże i opiekuje się grupą szpiegów działając na szkodę Związku Radzieckiego. Pewnego dnia przypadkowo spotyka Marikę. Próbuje ją zwerbować do swojej szpiegowskiej siatki. Marika wymusza na nim publiczną skruchę. Film ma antypolską i antykościelną wymowę.
Nina Lee (ur.14 stycznia 1905 w Bugulmie, Kazań, zm 27 kwietnia 1992). Była absolwentką szkoły teatralnej R. Simonow (1938). Podczas II wojny światowej brał udział w pracach zespołów frontowych. W latach 1949-1957 grała teatrze w Yermolova w Moskwie.
Mikołaj Kutuzow (ur. 22 maja /5 czerwca 1897, zm. 8 maja 1981 r.) – radziecki aktor filmowy i teatralny. W latach 1918-1922 grał przede wszystkim w prywatnych teatrach w Tobolsku, Jekaterynburgu, Irkucku, Tomsku. W 1922-1924 studiował w pracowni „Twórczość” B. Czajkowskiego. Wyreżyserował popularny film Dla sportu (1930). W latach 1941-1942 był członkiem frontowej brygady koncertowej. Po wojnie grał tylko w filmach. Często wcielał się w role postaci ekscentrycznych. Zasłynął rolą czarownika w filmowej adaptacji Wija Gogola.
Alexander Pirogow (ur. 22 lipca 1899 w Riazaniu, zm. 26 czerwca 1964 Riazaniu) – radziecki aktor i śpiewak operowy (bas). Zwycięzca dwóch nagród Stalina pierwszego stopnia (1943, 1949). Zaczął śpiewać w wieku szesnastu lat, studiował w Szkole Muzycznej w Moskwie. Od 1924 do 1955 – solista Teatru Bolszoj. W tym czasie śpiewał cały repertuar klasyczny i nowy. Występował również jako piosenkarz kameralny, jego repertuar obejmował utwory kompozytorów rosyjskich i pieśni ludowe. Posiadał głos o unikalnej barwie.
Nahum Rogożin (ur. 12 lutego 1879 w Woroneżu, zm. 17 marca 1955) – rosyjski i radziecki aktor filmowy i teatralny. W latach 1900-1904 studiował prawo w Charkowie równocześnie grał w Domu Ludowym w Charkowie. W 1904 roku przeniósł się do Petersburga. Potem grał w różnych teatrach w Petersburgu, Moskwie, Kijowie i innych miastach. Debiutował w filmie w 1924 roku.
• Pełny repertuar Kina Drohobycz: muzeumliteratury.pl/kino