Z inicjatywy Instytutu Dokumentacji i Studiów nad Literaturą Polską, Oddziału Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie, we współpracy z Centre d’archives européennes w Coppet w Szwajcarii 16 września 2011 roku będzie miał miejsce Dzień studyjny poświęcony Czesławowi Miłoszowi, jego relacjom z myślą i tradycją rosyjską i okresowi szwajcarskiemu w życiu Miłosza, jakim był rok 1953.
Bezpośrednim pretekstem konferencji jest znany z biografii Miłosza rok 1953, prawie w całości spędzony właśnie w Szwajcarii, w Genewie i okolicach. Latem 1953 roku w Château de Mont w Rolle nad Lemanem, gdzie spędzał letnie miesiące na zaproszenie Jeanne Hersche, skrystalizowała się idea Rodzinnej Europy. Pierwsza strona tej autobiografii Miłosza jest właśnie opisem tego miejsca. Rodzinna Europa to przewodnia idea Roku Stulecia Miłosza wpisująca się w prezydencję Polski w UE.
Partnerem ze strony szwajcarskiej jest Lubor Jilek, dyrektor Centre d’archives européennes przy Uniwersytecie Genewskim mieszczącym się w pałacyku Madame de Staël w Coppet niedaleko Genewy.
Wydanie przez Barbarę Toruńczyk dwutomowej edycji Pism rosyjskich Miłosza zainteresowało wybitnego rusycystę Georges’a Nivat, twórcę szkoły badań nad kulturą i literaturą rosyjską XX wieku w Lozannie. Weźmie on udział w dniu studyjnym i w specjalnym table-ronde poświęconemu problematyce rosyjskiej w dziele Miłosza. Swój udział w Dniu studyjnym zgłosiła m.in. jedna z najciekawszych historyczek francuskich Alexandra Laignel-Lavastine, autorka wydanej niedawno książki Duchy Europy. Czesław Miłosz, Istvan Bibo i Jan Patocka, za którą dostała Europejską Nagrodę Eseju.
Brytyjski historyk Kevin Mulligan zajmuje się postacią Jeanne Hersch, uczennicy Karla Jaspersa, która w 1953 roku była blisko zaprzyjaźniona z Miłoszem. Kevin Mulligan będzie mówił w Dniu studyjnym o tej przyjaźni. Poeta i eseista Adam Zagajewski mówić będzie o szwajcarskich wierszach Miłosza.
Stronę polską w Dniu studyjnym reprezentować będą: Barbara Toruńczyk, Piotr Kłoczowski, Ewa Bieńkowska, Adam Zagajewski oraz Jan Zieliński z Berna i Maria Delaperriere z Paryża.
Ze strony szwajcarskiej zaproszeni są:
• Georges Nivat – wybitny rusycysta szwajcarski, tłumacz literatury rosyjskiej, Sołżenitsyna, twórca ważnego ośrodka badań nad Rosją i jej kulturą
• Wladimir Berelowitch – dawny dyrektor pisma „L’Autre Europe”
• Kelvin Mulligan – historyk angielski
• Jan Zieliński z Berna – historyk literatury, były attaché kulturalny przy Ambasadzie w Bernie
• Alexandra Laignel-Lavastine – wybitna historyczka młodego pokolenia z Paryża, autorka książki Duchy Europy. Miłosz, Patocka, Bibo, za którą dostała europejską nagrodę eseju
• Maria Delaperrière – profesor paryskiej Sorbony
W komitecie honorowym zasiądą Claus Hässig, Andre Liebich, Vera Michalski i Jean Starobinski.
Dzień studyjny jest spotkaniem intelektualnym i akademickim grupy wpływowych i opiniotwórczych osób w naukowym i literackim świecie Francji, Szwajcarii, Polski. Spotkaniem, które wprowadza na nowo Miłosza w debatę europejską. Dzień studyjny przeznaczony jest dla grona naukowców i studentów z Uniwersytetu Genewskiego we Fryburgu i Lozannie.
Dzień studyjny widzimy jako istotne spotkanie intelektualne, które mamy nadzieję promieniować będzie poprzez biorące w nim udział postaci żywo obecne w dzisiejszym świecie kultury polskiej i europejskiej.
Ten dzień wpisuje się w program Stulecia Czesława Miłosza i jego Rodzinnej Europy.
Udział strony polskiej w Dniu studyjnym „Czesław Miłosz, Polska i Rosja” został zorganizowany przy wsparciu Instytutu Adama Mickiewicza.
[Ilustracja: Czesław Miłosz w Muzeum Literatury, fot. Anna Kowalska / ML]
