Wykład dr Anny Kargol Strug w bastionie międzywojennej lewicy był pierwszym z cyklu Miejsca Andrzeja Struga. W roku 2011 mija 140. rocznica urodzin Pisarza oraz 30-lecie istnienia jego Muzeum. Cykl ma zaprezentować postać Andrzeja Struga w relacjach z konkretnymi miejscami, a także środowiskami, np. literackimi, politycznymi, wolnomularskimi. W dalszej kolejności omówione zostaną związki Andrzeja Struga z Krakowem i Zakopanem, Paryżem oraz Warszawą.

Autorka wnikliwie scharakteryzowała środowisko tamtejszej lewicy, tzw. Czerwonego Zagłębia, które okazało się być bardzo prężnym. Strug odegrał w nim istotną rolę, „był postacią animującą działalność – szczególnie w Sosnowcu – Ligi Obrony Praw Człowieka i Obywatela oraz struktur wolnomularskich”. [dr A.K.]

Podczas wykładu zaprezentowane zostały dokumenty odnalezione przez autorkę w Archiwum Państwowym w Katowicach oraz w Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Szczególnie ciekawe okazały się te dotyczące związków Struga z Lożą „Staszic” na Wschodzie Zagłębia, ponieważ szczegóły działalności Struga w Wielkiej Loży Narodowej Polski są mało znane. Zachowała się również część korespondencji prezesa LOPCiO z sosnowieckim oddziałem tej instytucji, również ta dotycząca sprawy Berezy Kartuskiej.

Pisarz za swoją działalność obdarowany został w 1927 r. przez Radę Miejską Nagrodą Literacką Sosnowca oraz tytułem honorowego obywatela miasta. Przebieg uroczystości, odtworzony na podstawie dokumentacji znalezionej w kieleckim archiwum, został zrelacjonowany przez autorkę. Warto zaznaczyć, że nagroda i tytuł przyznane Strugowi miały b. wysoką rangę, właściwie były najwyższym wyróżnieniem, na jakie mogło sobie pozwolić niezbyt wielkie i raczej niezasobne miasto.

Wykład uświetnił pokaz multimedialny wyjątkowego eksponatu ze zbiorów Muzeum Andrzeja Struga – pamiątkowej księgi, ufundowanej Strugowi przez miasto Sosnowiec z okazji wyżej wymienionych uroczystości. Fotografie miasta, ludzi i miejsc szczególnie ważnych dla Zagłębia w międzywojniu, wspaniale wkomponowały się w tło opowieści o Strugu.

Katarzyna Piktel
Muzeum Andrzeja Struga

[dr Anna Kargol – fot. Maciek Bociański / ML]