22 października (środa) o godzinie 18.00 zapraszamy do Muzeum Literatury na pokaz filmu z 1920 roku „Znak Zorro” w reżyserii Freda Niblo i z niezapomnianą kreacją Douglasa Fairbanksa w roli Zorro. Wstęp wolny!

Seria filmów „Od Moskwy do Atlanticu” to projekt kinowy, towarzyszący wystawie „Ulice Złego”. Repertuar kina – zobacz

• Wybierasz się? – wydarzenie na Facebooku – dołącz

ZNAK ZORRO
Reżyseria: Fred Niblo
Scenariusz: Douglas Fairbanks
Zdjęcia: William C. McGann, Harris Thorpe
Kraj: USA
Rok: 1920
Obsada: Douglas Fairbanks (Don Diego Vega / Zorro), Sidney De Gray (Don Alejandro), Tote Du Crow (Bernardo), Snitz Edwards (Short Innkeeper), Marguerite De La Motte (Lolita Pulido), Claire McDowell (Dona Catalina Pulido), George Periolat (gubernator Alvarado).
Gatunek: przygodowy, niemy
Czas trwania: 103 min

Historia rozgrywa się około roku 1820. Kalifornia należy w tym czasie do Hiszpanii. Młody szlachcic, Diego de la Vega, syn szanowanego Alejandra de la Vegi, powraca z Hiszpanii do swojego rodzinnego miasteczka Los Angeles. Jest oburzony rządami komendanta miasta, kapitana Monastario. Pozornie obojętny i niezdarny przywdziewa czarną maskę i pod pseudonimem Zorro, ze szpadą w ręku, staje w obronie pokrzywdzonych.

Zorro (hiszpański lis) to fikcyjna postać, stworzona w 1919 roku przez nowojorskiego pisarza Johnstona McCulleya w powieści The Curse of Capistrano. Za pierwowzór Zorra posłużyła postać dziewiętnastowiecznego kalifornijskiego bandyty, Joaquina Muriety, owianego legendą twórcy paramilitarnego oddziału (czy też bandy) handlarzy koni, którzy dość skutecznie przeciwstawiali się prawu.

Po sukcesie niemego filmu z Douglasem Fairbanksem w roli głównej, McCulley wydał kilka kolejnych powieści o przygodach Zorra. Do dziś postać Zorro cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem. Od 1940 roku powstało wiele filmów fabularnych, animowanych i seriali telewizyjnych. Na przestrzeni lat temperament Zorra uległ pewnym zmianom. Film Fairbanksa był „mniej ugrzeczniony” od późniejszych produkcji czy serialu Disneya. Zorro rabował bogatych, wycinał znak „Z” wprost na twarzach przeciwników, płatał żołnierzom sztubackie figle (wiązanie karabinów etc). Postać Zorra wykreowana przez Douglasa Fairbanksa w 1920 – czarna maska, kapelusz, peleryna – stała się archetypem dla wszystkich kolejnych wcieleń literackich i filmowych.

Fred Niblo, właśc. Fryderyk Liedtke (ur. 6 stycznia 1874 w York w stanie Nebraska, USA, zm. 11 listopada 1948 w Nowym Orleanie, USA), amerykański aktor, reżyser i producent filmowy.

Największą sławę przyniosły mu filmy Mark of Zorro, Trzech muszkieterów czy Ben- Hur epicki obraz z Rudolfem Valentino, bedący jednym z najdroższych, ale też trzecim najbardziej kasowym niemym filmem w historii kina. Niblo reżyserował największe gwiazdy epoki: Gretę Garbo, Normę Talmadge, Joan Crawford, Lillian Gish i Ronalda Colmana. Był ważną osobistością w pierwszych latach Hollywood i jednym z założycieli Akademii Filmowej.

Douglas Fairbanks, właśc. Douglas Elton Thomas Ullman (ur. 23 maja 1883 w Denver w stanie Kolorado, USA, zm. 12 grudnia 1939 w Santa Monica w stanie Kalifornia, USA) – amerykański aktor filmowy, producent, scenarzysta i reżyser.
Już w wieku 12 lat zainteresował się teatrem amatorskim, następnie pobierał nauki w Colorado School of Mines. W 1900 r. rodzina przeniosła się do Nowego Jorku. Douglas próbował swoich sił, zdając na Harvard, podróżował po Europie, pracował na statku, był sprzedawcą w sklepie z narzędziami, a nawet handlowcem na Wall Street.
W 1902 zadebiutował na Broadwayu, jednak po pięciu latach zostawił teatr i ożenił się z córką miejscowego przedsiębiorcy. Niespełna rok później ponownie zajął się aktorstwem, gdy okazało się, że jego teść zbankrutował. W roku 1915 przeniósł się do Hollywood. Stworzył własny zespół produkcyjny, ale ciągle był obsadzany głównie w komediach towarzyskich. W 1920 r. Fred Niblo realizuje Znak Zorro. Fairbanks pisze scenariusz i jest jego producentem. Po sukcesie w roli Zorra grał już tylko bohaterów walczących ze złem w filmach z gatunku „płaszcza i szpady”. Wraz z Fredem Niblo zrealizował kolejne filmy mieszczące się w tej konwencji: Trzech muszkieterów, Syn Zorro, Robin Hood i Złodziej z Bagdadu. Dzięki tym produkcjom uzyskał status gwiazdy. W pierwszej połowie lat trzydziestych wycofał się z zawodu.
W 1919 założył wraz z Charlesem Chaplinem, Mary Pickford i D.W. Griffithem pierwszą niezależną wytwórnię filmową United Artists. Był również jedną z 36 osób, które 11 maja 1927 roku założyły Amerykańską Akademię Filmową.
Z pierwszego małżeństwa miał syna, Douglasa Fairbanksa Juniora, również aktora, a jego synową była Jane Crawford.
Jego drugie małżeństwo, z Mary Pickford, rozpoczęte 28 marca 1920 roku, uznane zostało za jedno z najbardziej udanych, wręcz wzorcowych małżeństw Hollywood. Nazywani „Pickfair” byli w latach dwudziestych najbardziej znaną parą na świecie. Rozwiedli się 10 stycznia 1936 roku.
Douglas Fairbanks słynął z tego, że osobiście wykonywał wszystkie popisy kaskaderskie, które często wykorzystywał w swoich filmach. Tylko raz, w filmie Czarny Pirat z 1926 roku, musiał zastąpić go kaskader – tego wymagał kontrakt z wytwórnią. Nie pozwolono gwiazdorowi ryzykować życia.
Ostatnimi słowami aktora przed śmiercią były: „Nigdy nie czułem się lepiej”. Zmarł na atak serca w wieku 56 lat.
Douglas Fairbanks wręczał Oscary na pierwszej gali w historii tych nagród (wraz z Williamem C. DeMillem). To historyczne wydarzenie miało miejsce 16 maja 1929 roku. Sam Fairbanks odebrał Honorowego Oscara w 1939 roku za całokształt pracy aktorskiej.

Sidney De Gray (ur. 16 czerwca 1866 w Anglii, zm. 30 czerwca 1941 w Los Angeles, USA) – angielski aktor kina niemego. Zagrał w 72 filmach w latach 1913-1940.

Tote Du Crow (ur. 1858 w Watsonville w stanie Kalifornia, USA, zm 12 grudnia 1927) – indiański aktor kina niemego. Zagrał 36 drobnych ról. Najbardziej znany z roli Bernarda w Znaku Zorro.

George Periolat (ur. 5 lutego 1874 w Chicago w stanie Illinois, USA, zm. 20 lutego 1940 w Hollywood, USA) – amerykański aktor.
Karierę rozpoczął jako aktor na Broadwayu. W 1911 przeniósł się do Hollywood, gdzie zagrał w ponad 170 filmach. Był bardzo wszechstronnym aktorem kina niemego. Pojawienie się kina dźwiękowego załamało jego karierę. Ostatni film, w jakim zagrał to What Price Hollywood? w reżyserii George’a Cukora z 1932 roku. 20 lutego 1940 r. popełnił samobójstwo przez połknięcie arsenu w swojej rezydencji w Hollywood.

Snitz Edwards, właść. Edward Neumann (ur. 1 stycznia 1868 w Budapeszcie, Węgry, zm. 1 maja 1937 w Los Angeles, USA) – znaczący aktor charakterystyczny wczesnych lat niemego filmu, żydowskiego i prawdopodobnie romskiego pochodzenia. Debiutował jako aktor teatralny na Broadwayu na początku XX wieku. Grał u wybitnych reżyserów między innymi Arthura Hammersteina i Charlesa Frohmana. Od 1910 zaczął grać w niemych filmach. Ze swoją wyrazistą twarzą obsadzany był jako aktor charakterystyczny w lekkich komediowych rolach. Występował z najbardziej znanymi aktorami epoki, w tym: Mary Pickford, Douglasem Fairbanksem, Lionelem Barrymorem, Busterem Keatonem i wieloma innymi.
W latach trzydziestych, mimo ciężkiej choroby stawów, pozostawał aktywnym aktorem filmu dźwiękowego. Jego żoną była aktorka Eleanor Taylor. Para miała trzy córki, również związane z branżą filmową. Najmłodsza, Marian, była żoną pisarza Irwina Shawa (autora między innymi Młodych lwów i Pogody dla bogaczy).

Marguerite De La Motte (ur. 22 czerwca 1902 w Duluth w stanie Minnesota, USA, zm. 10 marca 1950 w San Francisco w stanie Kalifornia, USA) – amerykańska aktorka filmowa.
Karierę rozpoczęła od występów baletowych u Anny Pawłowej, najsławniejszej rosyjskiej tancerki baletowej początku XX wieku. W 1918 roku, w wieku 16 lat, zadebiutowała na ekranie u boku Douglasa Fairbanksa. Potem często występowała w jego filmach „płaszcza i szpady”. Wraz z rozpowszechnieniem kina dźwiękowego jej kariera załamała się.
Była dwukrotnie zamężna. Jej pierwszy mąż, aktor John Bowers, po rozwodzie w 1936 popełnił samobójstwo. Potem wyszła za adwokata Sidneya H. Rivkina. Po zakończeniu kariery De La Motte pracowała jako inspektor w fabryce amunicji. Po wojnie wróciła do San Francisco, gdzie pracowała w biurze Czerwonego Krzyża. Zmarła na zakrzepicę mózgową. Ma gwiazdę w Alei Sław w Hollywood.

Charles Hill Mailes (ur. 25 maja 1870 w Halifax, Nowa Szkocja, zm. 17 lutego 1937 w Los Angeles w stanie Kalifornia, USA) – kanadyjski aktor kina niemego.
W latach 1909 – 1935 zagrał w 290 filmach. Jego żoną była aktorka Claire McDowell, z którą miał dwóch synów.

Claire McDowell (ur. 2 listopada 1877 w Nowym Jorku, USA, zm. 23 października 1966 w Hollywood, USA) – amerykańska aktorka kina niemego.
Między 1908 a 1945 rokiem pojawiła się w 350 filmach. Grała w wielu krótkich, wczesnych filmach fabularnych.
Obsadzana głównie w rolach matek. Była żoną aktora Charlesa Hilla Mailesa od 1906 do jego śmierci w 1937. Para często pojawiła się w niemych filmach razem, między innymi w Znaku Zorro.