O tym, co i jak prezentowały prasa, radio i telewizja w okresie międzywojennym można było posłuchać w trakcie ostatniego wykładu prof. Tadeusza Cegielskiego z cyklu „Miasto w lustrze literatury”.

Wykład dotyczył problemu mediów masowych w międzywojennej Warszawie. Zwrócono uwagę na niezwykłość pewnych dokonań w metropolii, które świadczyły o tym, że stolica próbuje dotrzymać kroku nowoczesnym europejskim miastom. Przedstawiono zmiany, jakie zaszły na rynkach wydawniczych oraz w „nowych mediach”, czyli radiu i telewizji.

Omówiono w kontekście, lub bezpośrednio takie terminy, jak: kultura masowa z jej przewodnim hasłem „Nie nudzić!”, prasa wysokonakładowa /bulwarowa, brukowa itp./ popołudniówki, maszyna rotacyjna, amplifikator, abonament, radiopajęczarstwo i wiele innych.

Wykładowi towarzyszył obszerny materiał zdjęciowy, zatem słuchacze mogli obejrzeć wnętrza pierwszych studiów radiowych i telewizyjnych, nowoczesnych maszyn drukarskich, pracowni naukowo-technicznych itp. Profesor zabrał również gości w pasjonującą wycieczkę do najważniejszych miejsc związanych z mediami warszawskimi, tak więc zaprezentowano fotografie i historię m.in. „Domu Prasy” przy Marszałkowskiej 3/5/7, obejrzano pierwsze maszty radiowe na Cytadeli, Forcie Mokotowskim oraz ten najwyższy na świecie w Raszynie i telewizyjny na dachu Prudentialu, studio radiowe na Zielnej, przenośne studia telewizyjne na Polach Mokotowskich, itd.

Ogromne zainteresowanie wzbudziła fotografia i historia makiety niezrealizowanego nigdy budynku Polskiego Radia i Telewizji, autorem projektu był Bohdan Pniewski.

Zwrócono również uwagę na zainteresowanie zwłaszcza radiem środowisk wojskowych i politycznych /”Marszałek Piłsudski doskonale czuł i rozumiał to medium”/, oraz niedocenianie potencjału telewizji, traktowanej początkowo jako wynalazek o chwilowej zaledwie popularności.

Sporo też było pytań do publiczności, jak np.

– Która z gazet międzywojnia przetrwała do dzisiaj i jest nadal wydawana?

– Jaki pierwszy film został wyemitowany w telewizji polskiej oraz ile było odbiorników telewizyjnych w międzywojennej Warszawie aby można było go obejrzeć?

Wykład zakończono krótkim przedstawieniem dalszych losów mediów – ich udziału w II wojnie światowej oraz funkcjonowaniu w świadomości społecznej po wojnie. Tu profesor odsyła zainteresowanych tematem do lektury książki Wiesława Władyki „Krew na pierwszej stronie: sensacyjne dzienniki Drugiej Rzeczypospolitej”.

Katarzyna Piktel
Muzeum Andrzeja Struga