Wystawa czynna: 14 kwietnia – 17 lipca 2011 roku.
W tym roku mija 90. rocznica śmierci Gabrieli Zapolskiej. To doskonała okazja, aby przypomnieć i przybliżyć postać tej niezwykłej artystki. Wspólnie z Muzeum Teatralnym podjęliśmy się trudnego zadania zorganizowania wystawy monograficznej. Trudnego, bowiem niezwykle złożona to postać, nietuzinkowa kobieta i niebanalny talent. Trudnego, bowiem bogactwo materiałów z nią związanych i jej dotyczących, rozproszonych po różnych muzeach, archiwach, bibliotekach i kolekcjach prywatnych wręcz domagało się pokazania, jak interesujące są to rzeczy. Trudnego wreszcie, ponieważ trzeba było przeprowadzić selekcję materiału, by ustrzec się chaosu w tworzeniu wystawy, zwłaszcza, że osoba samej Zapolskiej, jej życie i twórczość nie ułatwiały zadania.
Wystawa nie jest laurką wystawioną Zapolskiej. Próbujemy raczej pokazać złożoność postaci tworzącej w dwóch epokach literackich, wydobyć bogatą osobowość, ukazać różne nurty jej działalności i zainteresowań, przybliżyć niecodzienne życie artystki, obfitujące w sukcesy, porażki i upokorzenia. Pokazujemy kobietę o niezwykłym temperamencie, pełną namiętności, niepokorną indywidualistkę. Ukazujemy powieściopisarkę, zapomnianą nieco przez literaturę, aktorkę i autorkę dramatyczną, o którą rzadko upomina się teatr, felietonistkę i recenzentkę teatralną, o której słyszało niewielkie grono czytelników, krytyka sztuki i właścicielkę kolekcji malarstwa, którą zna niewielkie grono historyków sztuki.
Komentarzem do wystawy są słowa samej Zapolskiej. One najlepiej scharakteryzują ją samą jako kobietę, aktorkę, autorkę dramatyczną, powieściopisarkę.
Autorami wystawy są:
Małgorzata Górzyńska – scenariusz, komisarz (Muzeum Literatury)
Monika Chudzikowska – scenariusz, komisarz (Muzeum Teatralne)
Witold Błażejowski – projekt i aranżacja plastyczna wystawy (artysta plastyk, autor wielu znanych i nagradzanych projektów scenograficznych)
Martyna Replin-Bala – asystent wystawy (Muzeum Literatury)
„Gabriela Zapolska. Zbuntowany talent”
Taki tytuł wystawy narzuciła artystka swoim życiem, swoim dziełem, swoją niestrudzoną walką z przeciwnościami losu i głęboką wiarą w moc własnego talentu.
Talent powinien iść z ewolucją, z postępem, odbijać w sobie jak w zwierciadle to, co pięknego nurtuje wszechludzki duch rozproszony na tysiączne cząstki.
Idę z prądem – nie chcę mieć maniery – jestem zwierciadłem.
Układ naszej wystawy nie jest układem chronologicznym, ale tematycznym. Podstawową część ekspozycji stanowi część monograficzna, którą zamykamy rokiem 1921, datą śmierci Zapolskiej.
Post scriptum do części monograficznej wystawy stanowią sale, w których pokazujemy „recepcję” Zapolskiej oraz XIX-wieczną modę, o której pisała.
Prezentujemy zdjęcia z wystawy. Fot. Anna Kowalska / ML