Zbiór esejów wydany przez Muzeum Literatury we współpracy z Towarzystwem „Więź” przybliża sylwetkę i twórczość Andrzeja Bobkowskiego. Postać to kontrowersyjna i budząca różne emocje. Autor jednocześnie znany i nieznany. Przez lata nie wydawany w Polsce, pomijany w krajowych kanonach lektur, dziś zyskuje nową popularność. Jak piszą we wstępie redaktorzy tomu – Jarosław Klejnocki i Andrzej St. Kowalczyk – „należy do klasyków prozy polskiej XX wieku, a bibliografia prac o nim liczy kilkaset pozycji, jest też bohaterem wielu prac doktorskich i magisterskich”. Co więcej w ostatnim czasie o burzliwym i dość niekonwencjonalnym życiu Bobkowskiego powstają filmy dokumentalne oraz wystawy, a jego postać patronuje masie krytycznej i rajdom rowerowym po Europie.
Ze zbioru szkiców wyłania się postać człowieka obdarzonego niezwykle silną potrzebą niezależności, bezkompromisowo poszukującego swego miejsca, zarówno w życiu, jak i w literaturze. Pisarza – niejako przez przypadek i na marginesie – broniącego się ciętym i dalekim od politycznej poprawności językiem przed jednoznacznym zaszufladkowaniem, a mimo to niejednokrotnie ulegającego pokusie artystycznej autokreacji. Człowieka, do którego przylgnęło sporo łatek – buntownik, chuligan literatury, histeryk wolności, który pisał o sobie samym:
Wierzę w koty i w rum, i w słońce, i w zielone drzewa, i w wolność. Chcę mieć prawo zdechnąć z głodu, jeżeli sobie nie dam rady. I żyć na litość boską, żyć trochę tak, jak mnie się podoba, a niekoniecznie tak, jak się podoba jakiejś zaś… ideologii. Amen […].
Spis treści:
Słowo wstępne
Krzysztof Ćwikliński
Sielanka francuska i paryskie georgiki albo „Szkice piórkiem” Andrzeja Bobkowskiego na tle krajowej diarystyki okupacyjnej (Zofia Nałkowska, Stanisław Rembek, Andrzej Trzebiński)
Jagoda Wierzejska
Poszukiwanie autentyczności w pisarstwie Andrzeja Bobkowskiego
Maciej Urbanowski
„Tak lubię te ich śmiechy i dowcip”
Hanna Gosk
Emocje Bobkowskiego
Maciej Nowak
Chopin Bobkowskiego
Jarosław Klejnocki
„Ponieważ nie chce być pchłą”. Czytając „Z notatek modelarza” Andrzeja Bobkowskiego
Łukasz Mikołajewski
Pamięć fabularyzowana. Powojenne poprawki w „Szkicach piórkiem” Andrzeja Bobkowskiego
Maciej Nowak
Patrzę inaczej
Łukasz Mikołajewski
Odpowiedź Maciejowi Nowakowi
Andrzej St. Kowalczyk
Bobkowski, Gwatemala, ethos mieszczański
Noty o autorach
Indeks osób
Spis ilustarcji